TO PUNK KAI TO D.I.Y

το punk και το “do it yourself”

Οι ρίζες του D.I.Y. (πρόκειται για τα αρχικά των λέξεων “do it yourself”, που στα Αγγλικά σημαίνει “καν’ το μόνος σου”, αυτοοργανώσου) εντοπίζονται στις απαρχές του punk κινήματος.
Συγκεκριμένα, το punk εμφανίστηκε στο Λονδίνο το καλοκαίρι του 1976.
Επρόκειτο στην ουσία για μια πολυδιάστατη έκρηξη μουσικού και πολιτικοκοινωνικού χαρακτήρα.

Όσον αφορά τη μουσική διάσταση, το πρόταγμα του punk υπήρξε ευθύ και σαφές: “do it yourself”.
Για την ακρίβεια, το punk ήρθε ως απάντηση στα παρωχημένα μουσικά κατάλοιπα των 60’s και των 70’s, στο βιρτουόζικο παίξιμο, στα παρατεταμένα κιθαριστικά σόλο και εν γένει στην επαγγελματική, ραφιναρισμένη, “κυριλάτη” καλλιτεχνική παρουσία των “rock stars”. Μουσικά το punk δεν ήταν τίποτα από αυτά• ήταν χύμα, βίαιο, αλήτικο παίξιμο• ήταν άγρια γρατζουνίσματα στις κιθάρες και οργιώδη, άτσαλα ραπίσματα των drums, καθώς και κραυγές απόγνωσης.
Δεν ήταν ανάγκη να ανέχεται πλέον κανείς τη βαρετή αρτιότητα των κάθε λογής μουσικάντηδων. Μπορούσε να φτιάξει μόνος του τη μουσική του• και δε χρειαζόταν γνώση, παρά μόνο ένταση, συναίσθημα και οργή• και από οργή άλλο τίποτα…

Η οργή ήταν δεδομένη, καθώς γίνεται λόγος για μια περίοδο όπου ο συντηρητισμός κυριαρχεί στη βρετανική καθημερινότητα και η ανεργία μαστίζει τη νεολαία.
Η γέννηση του punk σε ένα πολύ μεγάλο βαθμό οφείλεται στις εν λόγω κοινωνικές συνθήκες. Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, πως πολλοί θεωρούν το punk περισσότερο κοινωνικό κίνημα και λιγότερο μουσικό ρεύμα.

Σύντομα, λοιπόν, εμφανίζονται δεκάδες συγκροτήματα, αλλά και αλλόκοτες punk παρουσίες στους δρόμους του Λονδίνου. Ένας έντονος αντικομφορμισμός έρχεται ως αντίδραση στη συντηρητική κοινωνία της Αγγλίας: μαλλιά βαμμένα με φανταχτερά χρώματα, παραμάνες στα ρούχα, αλλά και στο σώμα, καρφιά, μανταλάκια, συνδετήρες• τα πάντα μπορούν να χρησιμεύσουν στο punk ντύσιμο.
Επίσης, πολλοί άνθρωποι πλαισιώνουν το κίνημα εκδίδοντας σχετικά fanzines, διοργανώνοντας συναυλίες, ζωγραφίζοντας αφίσες και φτιάχνοντας κολλάζ. Ο καθένας μπορεί να εκφραστεί και να δημιουργήσει, ακολουθώντας στην ουσία το “καν’ το μόνος σου” και αδιαφορώντας για τις καλλιτεχνικές νόρμες.

Σε αυτό το σημείο εντοπίζεται η καθοριστική συνεισφορά του punk:

Ο καθένας μπορεί να είναι μουσικός, καλλιτέχνης, μουσικοκριτικός, αρθρογράφος, στυλίστας, εικαστικός κτλ.

Το punk είναι αντίδραση• μουσικά και κοινωνικά.

Στην “αισθητική αρτιότητα” απαντά με “αισθητική ρύπανση”.

“Destroy”. “No future”. “Do it yourself”. “Do it your way”. “Anarchy”.

Στίχοι πολιτικοί, κοινωνικοί, ευαισθητοποιημένοι με τον τρόπο τους.
“Βρίζουμε τους Άγγλους επειδή τους αγαπάμε και δεν αντέχουμε να βλέπουμε να τους εκμεταλλεύονται”, δηλώνει ο Johnny Rotten τραγουδιστής της μουσικής τρομοκρατίας των Sex Pistols.

Όσον αφορά δε την ανεργία;
Την απάντηση δίνουν και πάλι οι Sex Pistols με ένα χαρακτηριστικό τους στίχο:
“I am a lazy sod” (“Είμαι τεμπέλαρος”)!

Το punk, όμως, όπως είπαμε ήταν έκρηξη και κράτησε λίγο.
Ουσιαστικά έξι μήνες διήρκησε η έντασή του.

Στις αρχές των 80’ s, όμως, εμφανίζεται η 2η γενιά του punk.
Βασικοί εκπρόσωποι οι Dead Kennedys στην Αμερική και οι Crass στην Αγγλία.

Σε αυτό το δεύτερο κύμα ο πολιτικός λόγος και η πολιτική στάση είναι πολύ πιο ευδιάκριτα. Η οργή αποκτά συνείδηση• σταματά να εξαντλείται σε εκκεντρικά ντυσίματα και συμπεριφορές.
Είναι η ώρα που το D.I.Y. αποκτά ακόμα πιο έντονα το χαρακτήρα μιας ανατρεπτικής αντικουλτούρας. Διαχέεται και σε άλλα είδη μουσικής, αλλά και σε άλλες μορφές τέχνης και προσλαμβάνει πολιτικές διαστάσεις σε βαθμό που αρχίζει να αποτελεί συγκεκριμένο τρόπο ζωής, αλλά και πρόταγμα για μια εναλλακτική κοινωνική οργάνωση.

Για παράδειγμα, οι Crass, εκτός από μουσικοί, είναι εικαστικοί, ποιητές, κινηματογραφιστές, αλλά και καταληψίες στέγης, χορτοφάγοι, φεμινιστές, οικολόγοι, αναρχικοί.
Το μότο τους είναι “Peace, Love and Anarchy”.
Δημιουργώντας κολλεκτίβα καταφέρνουν να μείνουν εκτός μουσικής βιομηχανίας διαχειριζόμενοι μόνοι το δημιουργικό τους έργο. Επίσης, βοηθούν κι άλλα μουσικά συγκροτήματα προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ στηρίζουν πολιτικοκοινωνικά εγχειρήματα. Παίζουν σε καταλήψεις και σε κοινωνικά κέντρα και κάπως έτσι γεννιέται η “D.I.Y. κοινότητα” που διατηρείται μέχρι και σήμερα σε παγκόσμιο επίπεδο και η οποία διευρύνεται και εξελίσσεται συνεχώς.